TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI I

Ders Kodu:

TKL 201

Ders Dönemi:

Güz

Ders Tipi:

Zorunlu

Teori Saati:

2

Uygulama Saati:

0

Kredi:

2

AKTS:

2

Dersin Dili:

Türkçe

Dersin Amacı:

Bu dersin temel amacı, öğrencileri dilin doğal, herkes için eşit ve öylece elde edilmiş basit bir alet olmadığı, hayati ve geliştirilebilir bir zihin becerisi olduğu konusunda ikna etmektir. Ders bu amaçla öğrencilerin genel olarak “dil” özel olarak “Türk Dili” hakkındaki bilgilerini günceller. Yazı dilinin günlük ve işlevsel kullanımının geliştirilmesini sağlar. Öğrencilerin, konuşma ve özel olarak argüman geliştirme konusundaki mantıksal tutarlığın gerekliliğini kavramalarını amaçlar ve bu amaçla safsata ve tasım gibi temel mantık bilgileri öğrencilere kazandırılmaya çalışılır. Bu bilgiler derste yapılacak münazaralar yoluyla uygulanır ve münazara ile mücadele arasındaki fark gösterilir.

Dersin İçeriği:

Dil ve Dünya dilleri hakkında genel bilgiler, Türkçenin diğer dillerle olan bağlantısı ve tarihsel gelişimi, modern Türkçenin ses ve yapı özellikleri, noktalama ve yazım kurallarıyla ilgili uygulamalar

Dersin Öğretim Yöntemleri:

1. Anlatım Yöntemi 2. Örnek Olay Yöntemi 3. Problem Çözme Yön. 4. Tartışma Yöntemi 5. Gösteri Yöntemi 6. Grup çalışması

Dersin Ölçme Yöntemleri:

1. Yazılı sınav 2. Çoktan seçmeli test 3. Boşluk -doldurma 4. Doğru -Yanlış 5. Sözlü sınav 6. Portfolyo

Dikey Sekmeler

Dersin Öğrenme Çıktıları

Dersin Öğrenme Çıktıları	Program Öğrenme Çıktıları	Öğretim Yöntemleri	Ölçme Yöntemleri
1) Türkçenin noktalama işaretleri ve yazım kurallarının doğru kullanımını sağlamak.	1,4	1	1
2) Dilin temel özelliklerini ve dillerin sınıflandırma ölçütlerini kavramalarını sağlamak.	1,4	1	1
3) Türkçenin tarihsel gelişimini hatırlatmak.	1,4	1	1
4) Türkçenin özelliklerini ve işleyiş kurallarını öğrenmelerini sağlamak.	1,4	1	1
5) Yazılı ve sözlü anlatım becerilerini gelişmelerini sağlamak.	1,4	1	1

Dersin Akışı

DERS AKIŞI
Hafta	Konular	Ön Hazırlık
1	Başlangıç. Dersin ve izlencenin tartışılması	İlgili okumalar
2	Dilin tanımı, özellikleri ve dilin ortaya çıkışına dair başlıca kuramlar. Dil-bilinç, dil-doğa, dil-kültür sorunsalları. Dil kültürü mü yoksa doğayı mı yansıtır?	İlgili okumalar
3	Yeryüzündeki diller ve dil aileleri. Türkçenin bu diller arasındaki yeri ve macerası. Orhon Yazıtları.	İlgili okumalar
4	Orhon Yazıtları incelemesi	İlgili okumalar
5	Yazı dili uygulamaları (1): Cümle, “tweet”, paragraf, metin.	İlgili okumalar
6	Yazı dili uygulamaları (2): Dilekçe, rapor, tutanak (kaza tutanağı).	İlgili okumalar
7	Ara sınav.	İlgili okumalar
8	Münazara takımlarının belirlenmesi ve münazara konularının takımlar arasında dağıtılması için son hafta. Temel Kavramlar: Mantık, Önerme, Öncül, Çıkarım, Argüman, Tasım. Safsata ve Türleri: Biçimsel (Formal) Safsatalar ve Serbest (Informal) Safsatalar. Adam Karalama (Ad Hominem) Safsataları, Bir Bilen Safsatası (Ad Verecundiam), Çoğunluğa Başvurma (Ad Populum).	İlgili okumalar
9	Felaket Tellallığı Safsatası (Slippery Slope), “Zamanlama Manidar!” Safsatası (Post Hoc Ergo Propter Hoc / Bundan sonra, o hâlde bu yüzden), Yanlış Benzetme Safsatası (False Analogy), Ya Siyah Ya da Beyaz Safsatası (Black&White), Tepkisel İndirgemecilik (Strawman) Safsatası.	İlgili okumalar
10	Münazara	İlgili okumalar
11	Münazara	İlgili okumalar
12	Münazara	İlgili okumalar
13	Münazara	İlgili okumalar
14	Münazara	İlgili okumalar

Kaynaklar

Zorunlu Basılı Kaynaklar:

Barthes, Roland. ″Sözden Yazıya″. Sesin Rengi: Söyleşiler. Çev. Ahmet Nüvit Bingöl. İstanbul: Metis Yayınları, 2017.

Ergin, Muharrem. Orhun Abideleri. İstanbul: Boğaziçi Yayınları, 2017.

Oreskes, Naomi ve Erik M. Comway. Batı Uygarlığının Çöküşü. Çev. Oya Tuğcu Özağaç ve Bora Kabatepe. İstanbul: Yeni İnsan Yayınevi, 2015.

Uyar, Tevfik. Safsatalar: Aklın Kırk Haramisi. İstanbul: Destek Yayınları, 2019.

Tekin, Talât. Orhon Yazıtları: Kül Tigin, Bilge Kağan, Tunyukuk. İstanbul: Bilgesu Yayıncılık, 2017.

Zorunlu Elektronik Kaynaklar:

Boroditsky, Lera. ″How Language Shapes The Way We Think″. Ted Talks. https://youtu.be/RKK7wGAYP6k

Chomsky, Noam. ″Language Design″. Serious Science. https://youtu.be/MLk47AMBdTA

Pelvanoğlu, Emrah (Haz.). Radyo TKL: Dil, Kültür ve Edebiyat. Yeditepe Üniversitesi Türk Dili Birimi Podcast Kanalı. Dinlemek için: Spotify, Apple Podcasts

Seçimli Münazara Kaynakları:

Bridle, James. Yeni Karanlık Çağ: Teknoloji ve Geleceğin Sonu. Çev. Kemal Güleç. İstanbul: Metis Yayınları, 2020.

DeBotton, Allien vd. Gelecek Daha Güzel Günler mi Getirecek?. Çev. Cem Duran. İstanbul: Domingo Yayınları, 2017. (Münazaranın videosu için: https://youtu.be/eUmBWB54riE)

McKibben, Bill. Petrol ve Bal: Rastlantısal Bir Aktivistin Eğitimi. Çev. Muammer Pehlivan. İstanbul: Everest Yayınları, 2020.

Önerilen Online Kaynaklar:

Orhon Yazıtları Üzerine:

Ahmet Bican Ercilasun ile söyleşi: https://youtu.be/z9dhr5b13WA

TRT Avaz, Orhon Yazıtları Belgeseli: https://youtu.be/nZIv72uzI_0

Mantık ve Safsatalar Hakkında:

“Crash Course YouTube Kanalı”, “How To Argue – Philosophical Reasoning”: https://youtu.be/NKEhdsnKKHs

“Crash Course YouTube Kanalı”, “How To Argue – Induction & Abduction”: https://youtu.be/-wrCpLJ1XAw

Yalın Alpay ve İlker Canikligil ile ″Safsata Savar″: https://www.youtube.com/watch?v=b1Z9sJhCrPk&list=PL4sLdg6opbB6hikq23BOXk3 Ys_KdPd0T6

İklim Krizi Hakkında:

Barış Özcan, “Geri dönülemeyecek o noktaya sadece 12 yıl kaldı!” https://youtu.be/HStCv8ixyWg

Leo Murray, “Uyan Kafayı Ye, Sonra da Aklını Başına Topla”.

https://vimeo.com/11576359

Önerilen Basılı Kaynaklar:

Alpay, Yalın. Yalanın Siyaseti: Yalanın Meşrulaştırılması, Hakikatin Önemsizleşmesi ve Hileli Akıl Yürütme Teknikleri… İstanbul: Destek Yayınları, 2017.

Eden, Sinan. İklim Krizi ve Yaptırmamak. İstanbul: Doruk Yayınları, 2015.

Ercilasun, Ahmet Bican. Türk Kağanlığı ve Türk Bengü Taşları. İstanbul: Dergâh Yayınları, 2016.

Latour, Bruno. Rota: Politikada Yönümüzü Nasıl Bulacağız?. Çev. Orçun Türkay. İstanbul: Kolektif Kitap, 2019.

Taşağıl, Ahmet. Türk Model Devleti: Göktürkler. İstanbul: Bilge Kültür Sanat, 2017.

Tokar, Brian. İklim Adaletine Doğru. Çev. Sezgin Ata. İstanbul: Öteki Yayınevi, 2014.

Materyal Paylaşımı

Dökümanlar

Ders öncesi dağıtılan fotokopiler

Değerlendirme Sistemi

DEĞERLENDİRME SİSTEMİ
YARIYIL İÇİ ÇALIŞMALARI	ADET	KATKI YÜZDESİ
Vize	1	50
Finalin Başarıya Oranı	1	50
Yıl içinin Başarıya Oranı		50
Toplam			100

Dersin Program Çıktılarına Katkısı

No	Program Öğrenme Çıktıları	Katkı Düzeyi
No	Program Öğrenme Çıktıları	1	2	3	4	5
1	Orta öğretim Türk dili ve edebiyatı derslerinde yer alan Türk dili tarihi konuları için gerekli bilgilere sahip olmak.					X
2	Orta öğretim Türk dili ve edebiyatı derslerinde yer alan Türkiye Türkçesi ve dilbilgisi konuları için gerekli bilgilere sahip olmak.					X
3	Türkçenin tarihsel söz varlığı ve filolojik evrimi hakkında bilgi sahibi olmak.					X
4	Türkçenin tarihi boyunca geçirdiği kültürlenme evrelerine, sözlü ve yazılı kaynaklarına vakıf olmak.					X
5	Türkçenin çağdaş lehçeleri ve bu lehçelerin edebiyat varlığı hakkında bilgi sahibi olmak.				X
6	Orta öğretim Türk dili ve edebiyatı derslerinde yer alan Türk edebiyatı tarihi konuları için gerekli bilgilere sahip olmak.				X
7	Orta öğretim Türk dili ve edebiyatı derslerinde yer alan, Türk edebiyatının önemli figürleri (yazar, şair, eleştirmen ya da edebiyat tarihçisi) hakkındaki konular için gerekli bilgilere sahip olmak.			X
8	Türk edebiyatının modernleşme öncesi söz varlığına, ortaçağ ve erken modern dönem yazılı / sözlü temel kaynaklarına vakıf olmak.				X
9	Yeni Türk edebiyatının, Tanzimat’tan Cumhuriyet’e uzanan tarihsel bağlamı hakkında bilgi sahibi olmak.		X
10	Türk modernleşmesinin dinamikleri ile modern Türk edebiyatının gelişimine dair müfredat bilgilerini sentezleyebilmek, Türk edebiyatı tarihçiliğinin kurumsallaşma sürecine eleştirel yaklaşabilmek.			X
11	Milli Eğitim Bakanlığı’nın orta öğretim öğrencileri için belirlediği “100 temel eser” için eleştirel okumalar yaptırabilmek.		X
12	Başat edebî türler ve edebî biçimler ve edebiyat tarihi hakkındaki genelgeçer bilgileri, edebî türlerin ulus aşırı / sözel düzlemde yayılması ve edebiyatın modernleşme ile birlikte ulusal bir kurum olarak yazı ile organize edilmesine dair kuramsal bilgilerle sentezleyebilmek.		X			X
13	Alan eğitimi için özgün materyaller tasarlayabilmek, yeni projeler geliştirip alan eğitimine özel öğretim yöntemlerine uyarlayabilmek.		X
14	Beşeri bilimler alanında kullanılan paleografya bilgisini, araştırma yöntemlerini, sunum tekniklerini ve alıntılama sistemlerini kullanabilmek.		X
15	Türk edebiyatının, dünya edebiyatları arasındaki yerine dair tarihsel ve eleştirel bir bakış açısı geliştirebilmek.		X

AKTS İş Yükü Tablosu

AKTS / İŞ YÜKÜ TABLOSU
Etkinlik	SAYISI	Süresi (Saat)	Toplam İş Yükü (Saat)
Ders Süresi (Sınav haftası dahildir: 15x toplam ders saati)	15	2	30
Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi(Ön çalışma, pekiştirme)	15	1	15
Ara Sınav	1	2	2
Kısa Sınav	-	-	-
Ödev	1	1	1
Final	1	2	2
Toplam İş Yükü			50
Toplam İş Yükü / 25 (s)			2
Dersin AKTS Kredisi			2

Arama formu